Tukmol Tukmol Pasko na!















































Tukmol: Sakit ng tiyan sa Field Trip

Tukmol: Sakit ng tiyan sa Field Trip

At nakaligtas sa sermon si Tukmol dahil wala na ang ama niya nang makauwi siya. Kinabukasan pasukan na naman at sa pagkakataong ito, pumasok si Tukmol. "Lester! Bakit di ka pumasok kahapon?" Tanong ni Ms. Rufina. "Masakit po kasi ang ngipin ko, kaya di na ako pinapasok ng aking ina" isang sagot na diretso ang tingin sa mga mata ni Ms. Rufina. Alam na ni Tukmol ang lumang style ng Titser, kung di ka makatingin ng diretso, nagsisinungaling ka. "Sa susunod magpadala ka ng excuse letter kung aabsent ka, sige ikaw na ang maglead ng prayer". "Maam di po ako katoliko, iba po ang relihiyon namin nagdadasal lang po kami kapag kumakain, matutulog at pagkagising kaya di po ako pwedeng mag lead ng prayer" Katwiran ng isang binatilyong uwiiwas sa pagdarasal. Mabilis ang tingin ni Ms. Rufina kay Leonard at sinabing, "Leonard ikaw na lang ang maglead total ikaw dapat ang bukas." "uhm madam respeto lang po sa aming paniniwala, kasi di kami naniniwala sa repeated at memorize na dasal eh, pwedeng sariling dasal na lang po?. Request ng binatilyo. "Mas mainam kung ganon! sige na dasal na!". "Tayo po ay yumuko at manalangin, Lord salamat po sa araw na ito! Sana bukas meron pa! Thank you po! Amen". Walang nagawa ang batang mukhang matandang titser sa mga magugulang na binatilyo. "Class sa sabado na nga pala ang Field Trip natin sa Mt. Pinatubo kaya maghanda handa na kayo!" isang announcement ni Ms. Rufina na nagpabigla kay Tukmol. "Hindi ko yata alam ang fieldtrip na ito ha!" sabi sa sarili ni Tukmol. Kahit ano pa ang sinabi ni Tukmol sa kanyang sarili, lumipas at lumipas pa rin ang mga araw at dumeretso na sa Sabado. Nagkita kita ang mga magkakaklase sa school, may dalang bag na ang laman ay pagkain, camera, kumot at mga extrang damit. Kakaiba sa lahat ang laman ng bag ni Tukmol. Isang fishnet, alambre at posporo. "hehe nakita ko na ang picture ng pinatubo, may lawa siya sa gitna at maaring mamangka sa lawang iyon tiyak na makakapangisda rin ako at iyon na ang kakainin ko. Sigurado ring may mga puno sa pupuntahan namin gagawa ako ng panungkit at kukuha na lang ng mga prutas. Posporo, para sa pagluluto ng isda." Upang maiwasan ang masyadong maraming kaganapan, sasabihin na lang natin na lumipas ang oras at nakarating na sila sa kanilang destinasyon. Tuwang-tuwa ang mga binatilyo at dalagita sa kanilang nasaksihan. Isang mainit init na lawa sa bukana ng bulkang Pinatubo. Malapit na ang kainan kaya't inilabas na ni Tukmol ang kanyang Fishnet, lumusong sa lawa ng ilang metro at inihagis ang fishnet, nagtawanan ang mga kaklase. "hahaha absent ka kasi ng absent eh! kaya hindi mo alam na walang isda diyan!" sabi ng isa sa mga dalagitang kaklase. "Bakit kailangan ko bang pumasok para malaman kung may isda sa lawa o wala?" Pikon na pagkasabi ng binatilyo na umuusok usok pa ang ilong. "Lester, walang isda riyan. Tandahan mo isa itong bulkan hindi basta basta lawa." Sabi naman ni Ms. Rufina. Wala ring mga puno na namumunga para sungkitin kaya nabigo rin ang kanyang alambre. Biglang nawala ang pagiging Bida ni Tukmol nang kakain sila ng tanghalian. "Oh, Lester bakit di mo pa nilalabas ang baon mo? kainan na!" tanong ni Ms. Rufina. "Busog pa ako maam, madami daming kanin ang inalmusal ko kaninang umaga", Parang anime rin kung tumunog ang tiyan ni Tukmol na kunwari ay may sounds na, "ruuuuuhuuughuuug", na sa anime sa tuwing magsisinungaling na kunwari ay di gutom lumalabas ang tunog na iyon. Ganoon din ang lumabas na tunog sa tiyan ni Tukmol, yun nga lang walang nakarinig nito at walang mga cartoons na nagtawanan, wala ring lumabas na mamula mula sa kanyang pisngi. Kumakain na ang mga estudyante habang si Tukmol naman ay kunwari patingin tingin sa paligid at kunwari lumayo ng konti sa kanila at umupo sa isang lugar. Kung meron mang camera at kung nasa monitor o telebisyon ang istorya makikitang may isang kamay na lumabas sa screen, kumikinang na mga kamay, may hawak na sandwich, kalahati nga lang. Di muna pinakita sa screen ang itsura ng nag-aabot ng sandwich kay Tukmol, gayon pa man siya si Leonard. Nakangiti. Kumikislapkislap ang paligid, parang may pakpak ng anghel. Naging kulay black ang mga mata ni Tukmol at may konting puti na ang dating ay nanginginignginig at maluha-luha. Siyempre imahinasyon lamang iyon kung isa man itong anime. "Salamat! Sakto bigla akong nagutom" sabi ni Tukmol. "Nakaanim na kasi akong sandwich, sayang naman kung itatapon ko lang ang kalahating yan" nakangiting pagkasabi ni Leonard. "Langya ka may Pito kang sandwich at hinati mo pa ang pang pito at ibibigay sa akin!". "Ayaw mo kuya?". "Akin na!" walang utang na loob na pagkasabi ni Tukmol na sabay naman ang pagkasubo sa sandwich. Isang subo lang sa sobrang laki ng bibig.

Tukmol: Ang kubo at ang mahiwagang Exclamation Mark

At natapos din ang fieldtrip. Naglakad papuntang sakayan ng mga inarkilang jeep. Mga isang limang daang metro ang lalakarin nila dahil di na makalapit pa ang mga jeep na inarkila nila baka
lumubog sa malambot na bahagi ng daraanan. Habang naglalakad, "Nayd! Sira yata yung
sandwich na binigay mo sa akin! ang sakit ng tiyan ko! natatae ako." bintang ni Tukmol. "Hindi kuya edi sana masakit din ang tiyan ko ngayon, teka sumasakit din yata!" at sumakit din ang tiyan ni Leonard. "Masakit din ang tiyan ko! tumikim din ako ng sandwich mo eh!" nakisali na rin si Luis. "Hindi sa sandwich iyon kundi sa inimom ninyong tubig sa lawa! bulkan pa rin iyon kahit papaano." Sabat naman ni Sonny. "Hehe tara magpahuli tayo tapos hanap tayo ng lugar na pwedeng makapagdumi kayo." mahinang boses ni Jan-jan. Binagalan ng Lima ang kanilang paglalakad hanggang sa mapunta na sila sa likuran ng grupo. "Magkita kita tayo sa nadaanan nating kubo kanina!" utos ni Tukmol.

Isa-isa na silang tumakas. Unang nakarating si Sonny sa kubo, ikalawa si Jan-jan at lumipas ang
kinse minutos wala pa rin ang tatlo. "Ang tagal naman nila! di kaya nahuli sila ni madam?" tanong ni Sonny. "Impossible dahil ako ang pinakahuling tumakas, marahil naghanap na sila ng madudumihan bago pa sila pumunta rito. Di na siguro makayanan ang sakit ng tiyan." sagot naman ni Jan-jan. "Makakahabol naman tayo sa Jeep dahil di aalis yon kung kulang ang mga estudyante." pampalakas loob ni Sonny. "Ano kaya ang nasa loob ng kubong ito? mukhang abandonado na. Tara Sonny pasok tayo at sa loob na maghintay, wala naman siguradong tao diyan." "Oo nga eh, curious din ako kung ano ang nasa loob" sagot naman ni Sonny na sabay ang pagkatadyak sa pinto ng kubo. Bumukas ang pinto na gawa sa kawayan at pumasok ang dalawa. Laking gulat nila nang makita nila na may tatlong armas at ilang mga granada. Tatakbo na sana ang dalawa nang makita nila ang isang sulat sa mesa at kinuha ni Sonny at binasa, "Sunugin ito kapag nabasa, Sa Disyembre 26 natin papatayin si Kapitan, Siguraduhin ninyong wala si Rey kapag babanatan niyo na! Wala kayong ititirang bakas na ibidensiya na tayo ang pumatay. Inuulit ko na sunugin ang sulat na ito kapag nabasa na!". Nanginig sa takot si Sonny at sinabing "Tara na! alis na tayo dito." sabay bitaw sa sulat. Nakalabas na ang dalawa nang "Teka! Balikan natin ang sulat Jan! ebindensiya iyon!". Binalikan ng dalawa ang sulat at nailagay na sa bulsa ni Sonny ang sulat. Nang palabas na sila sa pangalawang beses. "Anong ginagawa niyo diyan?" boses na hindi kilala. Abot tenga ang mga ngipin ng dalawa, ang mga kilay ay lumampas na sa buhok at ang mga mata ay lumabas sa kinalalagyan pero bumalik din kaagad, may malaki ring exclamation mark na lumabas sa kanila na kaagad ding naglaho."Mga bata ano ang nakita niyo sa loob? anong ginagawa niyo diyan" sabi ng isang maskuladong armadong lalaki. "Wala po kaming nakita!" nanginginig na sagot ni Jan-jan. "Bumalik kayo sa loob!" sabi pa ng isang armadong lalaki. "opo, opo!" mabilis na sagot ng dalawa at sabay pasok sa loob. "May armas pala dito ehe! ngayon ko lang nakita" Sabi ni Sonny. At iginapos ang dalawang bata.

Itutuloy...
Next: Si kulotski at ang tatlong L

Tukmol: Ang Unang Pagsabog ng Usok sa Bibig

Ang Unang Pagsabog ng Usok sa Bibig

"Present!".
"Ronnie Del Pueva..."
"Present po!"
"Sonny Regalvez..."
"Nandito po Ma'am!"
"Cherry Santolan...:
"Andito po!"
"Leonard De Guzman..."
"Hmmmmm..sent".
"Leonard ayusin mo nga ang pagsasalita mo!"
"uunuin o ang o"
"Leonard niloloko mo ba ako?... anong... Bakit kumakain ka ng pandesal sa loob ng klase at malayo pa ang recess ah!?" Pasigaw ni Ms. Rufina sa isang di naligong estudyante na si Leonard.
Lunok. "Sabi ko po mam, Present at lulunukin ko lang po!" baluktot na sagot ng madungis na estudyante. "Leonard! Hindi ito oras ng pagkain! Kakapasok niyo pa lang!" "eh, kasi po mam, nangati ako kanina kinakagat ng langgam ang legs ko. Tapos nung tignan ko kung saan nanggagaling ang mga langgam, sa bag ko po. Pagkabukas ko nilanggam na pala yung baon kong pandesal kahapon, nakalimutan ko kasing kainin dahil nilibre ako ni Ronnie ng ampi dampi kahapon tapos binigay ni Jan jan ang tira niyang ice water. Sayang po kasi itong pandesal kung itatapon lang at pagagalitan niyo rin ako, kung naman hahayaan kong langgamin baka po pati mga klasmeyt ko mangati, kaya ipinagpag ko na lang po at kinain." nakayukong katwiran ng binatilyo." Tapos ka ng magsalita?" tanong ng titser na nasira ang umaga. "Hindi pa po mam, tatanungin ko rin po sana kung nakakalason ba ang pagkain ng maraming langgam? at..." "LEONNNNNAAAARRRD!!! Tayo!... sa labas!" sigaw ni Ms. Rufina na di na pinatapos ang binatilyo. "Opo! Opo!" Mabilis na lumabas si Leonard na nakangiti na parang tumama ng lotto. Ilang segundo lang at sumunod na lumabas si Luis, ang pinsan niya. "Ano gumigimik ka rin ba?" tanong ni Leonard "Hindi ha!" mabilis na sagot ng pinsan. "Eh ikaw ano ang gimik mo ngayong araw na ito?" dugtong pa niya. "Di naman totoong nilanggam iyon eh! Almusal ko talaga 'yon late lang ako kaya dinala ko, at nagpahuli talaga ako para palabasin ako." sagot ni Leonard habang ipinapasok sa bulsa ang kanang kamay. At inilabas ang dalawa pang pandesal sa bulsa. "Gusto mo?" halok ni Leonard. "Nakuha ko na, kaya nagpahuli ka para makain mo pa ang dalawang pandesal na yan?" "Hahaha! tama ka!" Sagot ulit ni Leonard. "Sabihin mo na kung ano naman ang gimik mo ang daya mo eh." dugtong pa niya. "Pinagtanggol kita!" Nakangiting Luis. "Sinabi ko, kawawa ka naman baka hindi ka pa nag-aalmusal pinatayo ka na niya!" "Haha! salamat sa pagtatanggol. Ngayong nakapag-almusal na ako, ok na ok na ako! Eh ikaw?" "Ayaw ko lang talagang talagang maglead ng prayer eh, kaya ok ng nandito ako!" "Luis! pumasok ka muna dito at ikaw ang maglilead ng prayer." Biglang sulpot na boses ni Ms. Rufina. "ah...eh... si... sige po".

"Lets baw ar ed en pil da present op awar Lord"
"awar pader wu artingeben alowd be day neym day kingdom kam, day will be dan, on ert atitis in eben, gib us dis day awar deyli bred en porgib as awar sin as we porgib dows who sin ageyns as, eymen" Isang napakahinang dasal na halos siya lamang ang nakakarinig. "Sige bumalik ka na doon at kalahating oras pa ang iyong pagtayo!" Sabi ulit ni Rufina.

Lumipas ang buong araw at uwian nanaman. Kung ano man ang natutunan ni Leonard ay nakalimutan na niya dahil sa pagmamadali na mapanood ang mga anime na inaabangan niya araw-araw. Alas kwatro hanggang alas singko imedya ang pinakamasayang oras ng mga kabataan pagdating sa panonood ng TV. Pagkatapos nilang napanood ang inaabangan nilang anime, pag-uusapan pa nila ito kinabukasan sa eskuwelahan, at ang iba naman ay napag-uusapan na sa kanilang tambayan. Nag-uumpisa ang oras ng kanilang pagtatambay pagkatapos makapanood ang mga paboritong anime.

Maganda ang bihis ni Leonard ngayon, suot ang bago niyang rambo na tsinelas at ang puruntong niyang salawal. At sa tabing bahay naman ay Luis na naka puruntong din pero mas bigatin ang tsinelas niya dahil naka Journey siya. Sikat ka sa barakada kapag ang tsinelas mo ay Journey. Nagkita kita ang magkakaklase at magkakabarkada sa bakanteng lote ng kanilang barangay. Sina Leonard, Luis, Ronnie, Sonny at si Jan-jan. Hindi sila Fraternity pero may pangalan ang kanilang grupo, sila ang Tukmolismo. At ang lider nila ay walang iba kundi si...

...Kunwari focus ang camera sa paa, pataas, masyadong maliwanag ang background at nakakasilaw ang sinag ng palubog na araw at di halos makita ang itsura ng isang taong parang bida sa isang anime na ngayon lamang nagpakita. Siya si Tukmol ang lider ng Tukmolismo. Kuya, Ang tawagan ng mga Tukmolismo. Kung mas mataas ang iyong ranko ikaw ang pinaka-kuya nila."O kuya kumusta? napanood mo ba?" Pasimulang tanong ni Leonard. At nagsimula na ang ugaling Pilipino na paubusan ng nakitang senaryo sa pinanood. "Oo, nakakabigla nga na magkapatid pala sila." Sagot ni Tukmol. "Sa susunod siguradong maglalaban sila kahit na magkapatid sila, buhay ng anak ang nakataya eh." Sabat naman ni Jan-jan. "Sabi ng tito ko napanood na niya daw sa cable dati yon at mamamatay daw siya at muling mabubuhay!" Sabi rin ni Luis. "Hindi totoo iyon! kitang-kita naman sa mga postcard na siya ang panalo sa laban nila eh!" kontra ni Sonny. "Maiba ako..." pagputol ni Tukmol sa diskusyon ng grupo, "...May assignment ba tayo?" dugtong pa niya. "Oo meron. Drawing lang naman. Kayang kaya mo iyon!" Sagot naman ni Leonard. "Bakit di ka nga pala pumasok kuya?" tanong ni Sonny. "Masakit kasi ang ngipin ko eh, at tinatamad din akong pumasok." mabilis na sagot ni Tukmol.

Hinanap ni Tukmol ang nakatago niyang sigarilyo sa isang maliit na halaman sa bakanteng lote. "Aba! bakit dalawang stick na lamang ito?" halatang nakita na niya. "Kuya kinuha ko ang isa kahapon di ba? hiningi ko naman iyon di ba?" depensa ni Leonard. Ini-abot ni Sonny ang pospora sa kuya ng grupo at kaagad na isinindi ni Tukmol ang mamasa masang sigarilyo. "Ihi muna ako" ani Luis. Si Luis ang pinakamatangkad sa grupo kaya kahit tumayo siya sa isang bahagi ng sirang pader ay kitang kita niya ang mga dumadaan.

Kahit malapit lang ang pader sa kinaroroonan ng grupo napatakbo pa rin si Luis papunta sa kanila at sinabing "Kuya! ang nanay mo papunta dito at malapit na!". Sabay tapon ni Tukmol sa kanyang sigarilyo at eksato namang lumitaw sa senaryo ang kanyang ina. "Hoy tukmol! Ilang ulit ko bang sasabihin sa iyo na huwag mong isusuot ang tsinelas ng tatay mo! Heto ang isuot mo akin na yang mga yan!". Lumapit si Tukmol sa ina at iniabot ang tsinelas ng ama. Naamoy ng kanyang ina ang amoy ng sigarilyo kaya't "naninigarilyo ka ba?". Nanlaki ang mga mata ni Tukmol at di makasagot. "Tinatanong kita naninigarilyo ka ba?" ulit ng ina. Galaw sa kaliwa, pakanan ang ulo ni Tukmol isang salita ng ulo na ibig sabihin "Hindi". "Sumagot ka ng maayos Tukmol!" Pasigaw na ang ina. "HINDI PO!!!!" sagot ni Tukmol na siya namang paglabas ng usok sa kanyang bibig. Makapal na usok ng sigarilyo na maaring makapinsala sa lima o anim na lamok.